Orkisz znany był już w starożytności i to nie tylko jako mąka. Choć to zboże dziś kojarzy się głównie z pieczywem, na znaczeniu zyskuje kasza orkiszowa. Wraca na stoły tych, którzy chcą jeść zdrowo, ale też smacznie. Dobrze ugotowana potrafi zaskoczyć konsystencją i głębią. Jest delikatna, ale sycąca – dzięki zawartości błonnika i białka dłużej trzyma głód w ryzach. Okazuje się, że kasza wcale nie musi być nudna. Ten typ może zagościć nie tylko na obiedzie i kolacji, ale nawet na śniadaniu i w przekąsce.
Czym właściwie jest kasza orkiszowa?
Kasza orkiszowa to po prostu ziarno orkiszu poddane łagodnej obróbce – najczęściej obtłuczone lub pocięte, rzadziej w formie kaszy perłowej. Orkisz to stara odmiana pszenicy, bardziej odporna i mniej przetworzona niż typowe odmiany, które dziś królują w wypiekach.
Zobacz także:
Ziarno orkiszu ma twardą łuskę, którą trzeba mechanicznie usunąć, dlatego kasza orkiszowa zachowuje sporo wartości odżywczych. Zawiera więcej białka niż jaglana i jest bogata w witaminę B3 (niacynę), magnez, cynk i żelazo. Ma też sporo błonnika, co wpływa na lepsze trawienie i uczucie sytości.
Zalety kaszy orkiszowej, o których warto wiedzieć
Kasza orkiszowa zawiera około 14 g białka na 100 g suchego produktu, co sprawia, że jest wyjątkowo sycąca i daje uczucie pełności na dłużej. Świetnie sprawdza się w daniach bezmięsnych – zupy, sałatki i farsze stają się dzięki niej bardziej treściwe.
W przeciwieństwie do wielu innych kasz nie zamienia się w papkę. Po ugotowaniu pozostaje lekko sprężysta, z wyczuwalnym ziarnem. Dlatego świetnie trzyma się w smażonych potrawach, sałatkach na zimno i jako baza do dań jednogarnkowych. Jest łagodna, ale nie nijaka. Jej lekko orzechowy smak dobrze współgra zarówno z warzywami, jak i z dodatkami słodkimi – np. duszonym jabłkiem, cynamonem, karmelizowaną gruszką.
To jedna z najbardziej wszechstronnych kasz. Zachowuje zwartą strukturę nawet po ponownym podgrzaniu, dzięki czemu dobrze sprawdza się w daniach przygotowywanych wcześniej, np. do lunchboxów.
Czym różni się kasza orkiszowa od innych popularnych kasz?
Kasza orkiszowa to dobry kompromis między lekkostrawnością a wartościami odżywczymi. Dla porównania przyjrzyj się popularnym rodzajom:
- Kasza jaglana – lekkostrawna i bezglutenowa, ale uboższa w białko i witaminy z grupy B.
- Kasza gryczana (zwłaszcza palona) – intensywniejsza w smaku, bezglutenowa, z większą ilością rutyny, ale mniej uniwersalna w kuchni.
- Kasza jęczmienna – ma podobną zawartość błonnika, ale więcej skrobi, co sprawia, że szybciej podnosi poziom cukru we krwi.
Warto też wspomnieć o różnicy w strukturze. Kasza orkiszowa po ugotowaniu nie klei się tak bardzo jak manna lub perłowa jęczmienna.
Do czego wykorzystać kaszę orkiszową w kuchni?
Kasza orkiszowa sprawdzi się zarówno w daniach słodkich, jak i wytrawnych. Oto kilka pomysłów:
- Na śniadanie – ugotowana na mleku roślinnym z owocami, orzechami i miodem.
- Do zup – jako baza do krupników, zup kremów i warzywnych bulionów.
- W sałatkach – na ciepło i zimno, z dodatkiem pieczonych warzyw, oliwy i ziół.
- Jako farsz – do warzyw (papryki, cukinii, pieczarek), a także pierogów lub gołąbków.
- Na obiad – jako zamiennik ziemniaków lub ryżu do dań z sosem.
Warto też wiedzieć, że kasza orkiszowa lubi wcześniejsze namaczanie – dzięki temu gotuje się szybciej i jest bardziej miękka. Standardowo wymaga około 25–30 minut gotowania.
