Jeśli szukasz grzyba, który nie tylko świetnie smakuje, ale też potrafi zaskoczyć w lesie po zmroku – koniecznie zwróć uwagę na opieńki miodowe. To grzyby, które doczekały się swojej legendy wśród grzybiarzy. Świecą, smakuje jak wykwintny ser i potrafią pokryć całe pnie drzew niczym brązowo-bursztynowa mozaika. Poznaj i zbierz je wszystkie, zanim grzybiarze cię uprzedzą.
Opieńka miodowa – grzyb jak świetlik
Opieńka miodowa, czyli Armillaria mellea, to grzyb z rodziny obrzękowcowatych. Nazwa „miodowa” wzięła się od charakterystycznego, ciepłego koloru kapelusza, przypominającego barwą miód. Choć jest tylko jednym z przedstawicieli rodzaju opieńka, to właśnie ten gatunek cieszy się największą popularnością w polskich lasach.
Zobacz także:
Co ciekawe, w ciemności grzyb ten potrafi świecić. Jego podziemne struktury, tzw. ryzomorfy, emitują subtelne, zielonkawe światło. Pod wieczór i po zmroku mogą ci przypominać iskrzące się nitki pod ściółką. Takie świecenie to wynik bioluminescencji – rzadkiego zjawiska chemicznego, występującego m.in. u niektórych grzybów.
Jak wygląda opieńka miodowa?
Kapelusz opieńki miodowej ma średnicę od 3 do nawet 10 cm, jest wypukły, a w miarę dojrzewania staje się spłaszczony, o kolorze miodowo-żółtym do brązowego. Na powierzchni młodych egzemplarzy widać charakterystyczne łuseczki, które z wiekiem zanikają. Blaszki są jasnokremowe, gęste. Trzon bywa wyraźnie zgrubiały u podstawy, najczęściej ma pierścień.
Uważaj na pomyłki – opieńki bywają mylone z niektórymi trującymi gatunkami, np. z maślanką wiązkową. Dlatego zawsze sprawdzaj obecność pierścienia na trzonie (tylko młode maślanki mają pierścień) oraz zwracaj uwagę na kolor blaszek. U maślanek są one niebieskawe. Maślanka wiązkowa zwana jest lepiej pod nazwą łysiczka trująca.
Gdzie rośnie opieńka miodowa?
Opieńka miodowa to grzyb wyjątkowo łatwy do znalezienia – pod warunkiem, że wiesz, gdzie szukać. Najczęściej rośnie na pniach i korzeniach drzew liściastych oraz iglastych – szczególnie na osłabionych lub martwych egzemplarzach. Lubi wilgotne, cieniste lasy, z dużą ilością martwego drewna. Tworzy mikoryzę z wieloma gatunkami drzew, ale równie chętnie pasożytuje, powodując białą zgniliznę drewna.
W tym roku pojawiła się w lasach wyjątkowo wcześnie, bo w czerwcu. Zwykle spotkasz ją od sierpnia aż do późnej jesieni, czasem nawet do listopada, jeśli lato było wyjątkowo ciepłe. Największe wysypy notuje się po deszczu, kiedy las pachnie wilgocią, a ściółka jest dobrze nasiąknięta.
Gdzie i jak zbierać opieńki miodowe?
Opieńka rośnie w dużych skupiskach – czasem w jednym miejscu można zebrać cały kosz grzybów. Dlatego, jeśli trafisz na odpowiednie miejsce, grzybobranie będzie szybkie i bardzo satysfakcjonujące. Najlepiej zbieraj młode egzemplarze – mają jędrne kapelusze i delikatniejszy smak. Trzony są twardsze i często łykowate, dlatego lepiej je odetnij i zostaw w lesie. Grzyby możesz ścinać nożem lub delikatnie wykręcać – najważniejsze, by nie niszczyć grzybni.
Jak przyrządzić opieńkę miodową?
Opieńka miodowa jest jadalna dopiero po obróbce termicznej. Surowa może wywołać sensacje żołądkowe. Dlatego przed spożyciem zawsze ją obgotuj przez 10–15 minut, a wodę odlej. Po takim przygotowaniu możesz ją smażyć, marynować czy dusić. Jest świetna do zupy grzybowej - puszcza śluz, dzięki czemu zupa jest gęstsza bez zasmażek. W umiarkowanych ilościach jest całkowicie bezpieczna i dostarcza cennych składników odżywczych.
Po wcześniejszym obgotowaniu możesz opieńki smażyć z cebulką, marynować w occie albo dodawać do zup i sosów. Świetnie sprawdzi się w farszach do pierogów lub krokietów. Jej mięsista konsystencja i intensywny smak sprawiają, że to jeden z najbardziej uniwersalnych grzybów kuchni leśnej. Pamiętaj tylko, żeby nie jeść jej na surowo – wtedy może zaszkodzić.
